Słodsze niż miód Głoszenie kazań ze Starego Testamentu

Dlaczego głosić ze Starego Testamentu?

Wielu kaznodziejów omija go jako trudny i przestarzały, inni sięgają po niego często, lecz sprowadzają do moralistycznych zasad czy symbolicznych lekcji. Christopher J. H. Wright pokazuje, że Stary Testament jest nie tylko Słowem Bożym, ale i fundamentem naszej wiary – Biblią, którą czytał Jezus, pierwszą częścią wielkiej historii od stworzenia aż po nowe stworzenie.

Autor w praktyczny sposób uczy, jak głosić ze Starego Testamentu, prowadząc czytelnika przez historię, Prawo, proroków, psalmy i literaturę mądrościową. Ćwiczenia, listy kontrolne i przykładowe kazania sprawiają, że książka staje się nieocenionym przewodnikiem dla każdego, kto pragnie wiernie i autentycznie głosić Biblię.

PRZEDMOWA DO WYDANIA POLSKIEGO

Lubię podróżować, a kiedy już gdzieś jadę, lubię też próbować lokalnej kuchni. Odkrywanie nowych miejsc i odkrywanie nowych smaków to nieodłączny element każdej wyprawy. Niektóre z nich są niesamowite – tak jak smak soczystych fig zerwanych prosto z drzewa na Krecie, grillowanej ośmiornicy w Chorwacji, hiszpańskich tapas czy izraelskiego humusu.

Oczywiście nie wszystkie te kulinarne przygody kończą się sukcesem. Bywa, że to, czym się delektują „lokalsi”, okazuje się trudne do przełknięcia dla turystów. Wiele lat temu spędzałem Święta Bożego Narodzenia z rodziną mojego profesora, który pochodził ze Sri Lanki.

Kiedy zasiedliśmy do stołu, zapytał:– Co z tego, co jest na stole, jecie na święta? Uważnie przyjrzałem się wszystkim potrawom świątecznym.– Banany – odpowiedziałem. Wszystko inne było albo bardzo egzotyczne, albo takich dań w Polsce na święta się po prostu nie jadało. Były tam na przykład słodycze z ziemniaków, które fermentowały przez cały miesiąc przed podaniem. W pewnym momencie mój profesor podał mi miseczkę z sosem i powiedział:– Spróbuj tego. Nałóż trochę na ryż. Wziąłem trochę ryżu, a potem pół łyżeczki sosu.– Za dużo – usłyszałem. Zostawiłem jedną czwartą.– Za dużo – odłożyłem większość i została tylko odrobinka na czubku łyżeczki. Jednak nawet ta odrobina okazała się być zbyt potężną dawką. To był żywy ogień. Na jakiś czas straciłem smak. Tak to właśnie jest z tym podróżowaniem i próbowaniem nowych smaków. Można sobie poparzyć język.

W podobny sposób czasem czujemy się, kiedy wyruszamy w podróż w świat Starego Testamentu. Mamy wrażenie, że bez mapy i bez przewodnika znaleźliśmy się w jakiejś bardzo egzotycznej krainie pełnej Amalekitów, Moabitów i Jebuzytów. Panują tam dziwne obyczaje i czasem dopiero rankiem po nocy poślubnej ktoś odkrywa, że poślubił nie tę kobietę, w której się zakochał. W tej obcej krainie dzieją się też niezrozumiałe rzeczy: morze się rozstępuje, manna spada z nieba, oliwa w bańce się nie kończy, a osły pouczają proroków. Naprawdę łatwo się tam zgubić. A do tego wszystkiego te smaki Starego Testamentu... Są one zupełnie inne niż to, do czego przyzwyczajone są nasze kubki smakowe. Czytając niektóre fragmenty, mamy wrażenie, że są jak homary – nie wiadomo, jak się za nie zabrać, żeby dostać się do mięsa. Co zrobić z tymi przykazaniami o budowaniu barierki na dachu i nienoszeniu ubrań z różnych tkanin? Jeszcze inne teksty są nie tylko trudne do ugryzienia, ale okazuje się, że też nie da się ich przełknąć. No i są ciężkostrawne. Inne są gorzkie jak piołun. Za dużo krwi, okrucieństwa, zdrad, gwałtów i zabijania.

Niektórzy z nas czują się jeszcze bardziej pogubieni w tej kulinarnej podróży w świat Starego Testamentu, ponieważ nie tylko musimy sami go czytać i rozumieć, ale naszym zadaniem jest także wyjaśnić go innym – w taki sposób, aby oni też rozsmakowali się w tej mniej odwiedzanej części Biblii. Na szczęście w tej wyprawie nie jesteśmy sami. Chris Wright postanowił być naszym towarzyszem podróży w ten jakże skomplikowany świat Starego Testamentu i pomóc nam w nawigacji po nim, tak abyśmy zaczęli się delektować bogactwem jego smaków. A sam autor jest postacią wyjątkową i łączy w sobie pasję do misji z fascynacją Starym Testamentem. Wychował się w rodzinie misjonarzy, a w swojej edukacji skupił się właśnie na Starym Testamencie. W pewnym momencie wraz z rodziną sam wyruszył na misję i spędził pięć lat w Indiach, gdzie był wykładowcą w Union Biblical Seminary w Pune. Potem przez wiele lat pełnił funkcję dyrektora Langham International Partnership – organizacji, która działa na rzecz rozwoju chrześcijańskiej edukacji na świecie.

To właśnie wtedy nasze ścieżki się zbiegły. Chris wpadał czasem na nasze zjazdy doktorantów i stypendystów Langham w Londynie. Przychodził z wykładem lub słuchał naszych prezentacji, a bywało, że po prostu chciał razem z nami uczestniczyć w Wieczerzy Pańskiej, wspólnie się pomodlić albo najzwyczajniej w świecie porozmawiać przy kawie. Niezapomnianym przeżyciem był dla mnie udział w konferencji Lausanne Europe 2020/2021, gdzie wraz z Chrisem Wrightem i dwoma innymi osobami zostaliśmy zaproszeni w roli wykładowców. W ramach przygotowań studiowaliśmy wspólnie List do Filipian. To było ekscytujące – odkrywać razem przesłanie tego listu, ale też rozmawiać z człowiekiem, który z ogromną życzliwością i pokorą wobec nas i Bożego Słowa uważnie słuchał i dzielił się swoimi spostrzeżeniami, zarażając swoją miłością dla ewangelii.

Tak jak Chris Wright pomagał nam nawigować przez List do Filipian, tak też jego książka Słodsze niż miód jest mapą po krainie smaków Starego Testamentu. Dzięki niej odkrywamy piękno i różnorodność gatunków i form literackich tej części Biblii. Dowiadujemy się, że jak w przypadku egzotycznych potraw, za każdy z tych gatunków musimy zabrać się w inny sposób i każdy z nich smakuje nieco inaczej. Jednak dzięki tej książce możemy się nauczyć delektować Starym Testamentem i rozumieć go w kontekście Missio Dei – Misji Boga, czyli tego wielkiego, Bożego planu zbawienia, który zabiera nas w podróż do samego Jezusa. A ci, którzy wybiorą się w tę kulinarną wyprawę po Starym Testamencie, odkryją, że choć zawiera on wiele różnych smaków, to na końcu jest słodszy niż miód.

dr Adam Szumorek pastor ds. nauczania w Społeczności Chrześcijańskiej TOMY (schtomy.pl) Fundacja Proem (proem.pl)

Podtytuł: Głoszenie kazań ze Starego Testamentu
Stron: 268
Format: B5
ISBN: 978-83-88252-89-1
Rok wydania: 2025

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów nazw ksiąg biblijnych ........................................................... 9
Przedmowa do wydania polskiego ............................................................... 11
Część 1
Dlaczego powinniśmy głosić kazania ze Starego Testamentu? ............... 15
1. Bóg przemówił .......................................................................................... 17
1. Stary Testament został nam dany przez Boga ............................................... 17
2. Stary Testament kładzie fundamenty dla naszej wiary ................................. 20
3. Stary Testament był Biblią Jezusa ................................................................. 22
2. Historia i obietnica .................................................................................... 25
1. Cel podróży ................................................................................................... 25
2. Sens podróży ................................................................................................. 27
3. Historia w symbolach .................................................................................... 31
4. Głoszenie w kontekście historii ..................................................................... 34
3. Zrozumienie Jezusa przez Stary Testament .............................................. 37
1. Kim Jezus myślał, że jest? ............................................................................. 37
2. Co Jezus przyszedł zrobić? ........................................................................... 41
3. Czy twoja ewangelia jest wystarczająca? ...................................................... 43
4. Nie dawaj mi tylko Jezusa ........................................................................ 49
1. Niebezpieczeństwo ignorowania pierwotnego znaczenia tekstu .................. 51
2. Niebezpieczeństwo przesadnych interpretacji .............................................. 52
3. Niebezpieczeństwo pomijania innych wielkich nauk Boga .......................... 53
4. Niebezpieczeństwo spłacenia historii biblijnej
i pozbawiania wyjątkowości wcielenia ........................................................ 54
5. Niebezpieczeństwo, że wszystkie twoje kazania będą brzmieć tak samo ..... 55
6 SŁODSZE NIŻ MIÓD
5. Tworzenie powiązań z Chrystusem .......................................................... 59
1. Tworzenie powiązań z Chrystusem przez historię ........................................ 61
2. Tworzenie powiązań z Chrystusem przez obietnice ...................................... 63
3. Tworzenie powiązań z Chrystusem przez podobieństwa .............................. 65
4. Tworzenie powiązań z Chrystusem przez kontrasty ..................................... 70
5. Tworzenie powiązań z Chrystusem przez odpowiedź, którą tekst wywołuje .. 75
6. Tworzenie powiązań z Chrystusem przez ewangelię łaski ........................... 77
Część 2
Jak możemy głosić kazania na podstawie Starego Testamentu? ............ 81
6. Historia Boga i nasze historie ................................................................... 83
1. Historia, którą dał nam Bóg .......................................................................... 83
2. Świat pełen historii ........................................................................................ 87
7. Pięć pytań, które warto zadać, głosząc kazania ze Starego Testamentu ... 97
1. Kiedy i gdzie? Sceneria wydarzeń ................................................................ 97
2. Co i jak? Fabuła ............................................................................................. 99
3. Kto? Bohaterowie ........................................................................................ 102
4. Dlaczego? Narrator ..................................................................................... 106
5. I co z tego? Czytelnik / Słuchacz ................................................................ 110
8. Siedem niebezpieczeństw, których należy unikać
głosząc kazania ze Starego Testamentu .................................................. 113
1. Nie sprowadzaj historii do kilku zasad moralnych ..................................... 113
2. Nie sprowadzaj historii do kilku prawd duchowych ................................... 114
3. Nie doszukuj się wyszukanych, ukrytych znaczeń w historii ..................... 115
4. Nie spłaszczaj historii do kilku punktów kazania doktrynalnego ............... 117
5. Nie ugrzęźnij w trudnościach i szczegółach ............................................... 120
6. Nie twórz fałszywych oczekiwań ................................................................ 120
7. Nie wypaczaj ewangelii .............................................................................. 123
Przykładowy szkic kazania ............................................................................. 125
Wędrówka z Abrahamem przez czas próby: 1 M 22,1-19 ........................ 126
9. Zrozumienie prawa Starego Testamentu ................................................. 129
1. Prawo Starego Testamentu było wychwalane jako dar od Boga ................. 130
2. Prawo Starego Testamentu zostało dane ludziom,
którzy doświadczyli łaski Bożej ................................................................. 133
3. Prawo Starego Testamentu zostało dane,
aby kształtować lud Boży do misji Bożej ................................................... 137
7 SPIS TREŚCI
4. Prawo Starego Testamentu odzwierciedlało charakter Boga ...................... 143
5. Prawo Starego Testamentu przewidywało sąd Boży ................................... 145
Przykładowe szkice kazań ............................................................................... 149
Ogłaszanie Bożego planu misji: 1 M 18,19-21 ......................................... 149
Kim jesteśmy i po co tu jesteśmy?: 2 M 19,1-6 ........................................ 150
10. Głoszenie kazań z prawa Starego Testamentu ...................................... 151
1. Prawo Izraela miało być wzorem dla narodów ........................................... 152
2. Prawo zostało dane dla dobra człowieka ..................................................... 155
3. Hierarchia wartości w prawie Starego Testamentu ..................................... 160
4. Budowanie mostu od prawa Starego Testamentu
do współczesnego świata ............................................................................ 164
Przykładowy szkic kazania ............................................................................. 169
Lud Boży w społeczeństwie: 3 M 19 ......................................................... 169
11. Poznaj proroków ................................................................................... 173
1. Kim byli prorocy? ....................................................................................... 173
2. Poznaj historię ............................................................................................. 181
12. Głoszenie kazań z proroków ................................................................. 185
1. Uprość przesłanie ........................................................................................ 185
2. Rozpoznaj metodę ....................................................................................... 188
3. Usłysz język ................................................................................................ 189
4. Ostrożnie z proroctwami o przyszłości ....................................................... 192
5. Zbadaj horyzonty ......................................................................................... 194
6. Zbuduj most ................................................................................................. 200
Przykładowe szkice kazań ............................................................................... 203
Złamane obietnice: Dziurawe cysterny: Jr 2 ............................................. 203
Nasz Bóg króluje! Misyjne buty do biegania: Iz 52,7-11 .......................... 205
13. Poznaj psalmy ....................................................................................... 209
1. Pieśni w poezji ............................................................................................ 209
2. Pieśni w różnorodności ............................................................................... 216
3. Pieśni jako zbiór .......................................................................................... 225
14. Głoszenie kazań z psalmów .................................................................. 229
1. Pieśni wiary ................................................................................................. 229
2. Pieśni dla życia ............................................................................................ 232
3. Pieśni dla misji ............................................................................................ 234
8 SŁODSZE NIŻ MIÓD
Przykładowy szkic kazania ............................................................................. 236
Nowa pieśń dla nowego świata: Ps 96 ....................................................... 236
Uwaga na temat psalmów przekleństwa ......................................................... 239
15. Głoszenie kazań z literatury mądrościowej ......................................... 243
1. Księgi mądrych ludzi .................................................................................. 243
2. Mądrość różniła się od Prawa ..................................................................... 244
3. Mądrość różniła się od Proroków ................................................................ 245
4. Mądrość podkreślała Boga jako Stwórcę .................................................... 247
5. Mądrość zadawała trudne pytania ............................................................... 248
6. Mądrość jako most do ewangelii ................................................................. 252
Przykładowe szkice kazań ............................................................................... 258
Sprawiedliwość dla życia: Prz 11 .............................................................. 258
Chciwe życie: Kz 5,8-20 ........................................................................... 260
Dodatek 1 .................................................................................................... 263
Dodatek 2 .................................................................................................... 265
Bibliografia w języku angielskim ............................................................... 26