Historia powszechna


Opcje przeglądania
Sowieci

Druga po bestsellerowych Żydach książka z obrazoburczego cyklu autora Obłędu ’44 i Paktu Ribbentrop–Beck. Stawia on w niej szokującą tezę: bolszewizm był gorszy od nazizmu, a Stalin gorszy od Hitlera. I na potwierdzenie tej tezy ma mocne argumenty.Piotr Zychowicz opisuje zapomniane bestialskie zbrodnie popełnione przez Sowietów oraz wojnę wywiadowczą między II RP a ZSRS. W Sowietach znalazły się też opowieści o wielkich prowokacjach KGB i krwawych wewnętrznych czystkach. O gwałcicielach z Armii Czerwonej i kanibalach z łagrów GUŁagu. Autor rozprawia się również z mitami „wielkiej wojny ojczyźnianej”, które stanowią fundament polityki historycznej współczesnej Rosji.ISBN: 978-83-8062-107-7EAN: 9788380621077Autor: Zychowicz PiotrOprawa: twarda z obwolutąFormat: 16 x 23 cmLiczba stron: 520Ciężar: 0,944 kgRok wydania: 2017Kategorie: Historia Archeologia ...

54,90 zł
52,19 zł
Sonata z Auschwitz. Mistrzowski portret czasów i rodzin naznaczonych nazizmem i Holocaustem

W pewien październikowy dzień 1944 roku na terenie obozu zagłady Auschwitz przychodzi na świat dziewczynka o imieniu Haya. Niedługo potem młody niemiecki oficer komponuje dla niej sonatę. Kilka dekad później Amália, Portugalka o niemieckich korzeniach, po raz pierwszy w życiu spotyka w Berlinie swoją niemal stuletnią prababkę i zaczyna odkrywać karty nazistowskiej przeszłości rodziny. Dowiaduje się, że jej dziadek, którego dawno uznano za zmarłego, być może żyje na drugim końcu świata, w Rio de Janeiro. Pod wpływem tego spotkania młoda kobieta wyrusza w podróż do Brazylii, by wyjaśnić rodzinne tajemnice, które na zawsze miały zostać nieodkryte. W Rio de Janeiro poznaje parę ocalałych z Holocaustu Żydów, Adelę i Enocha, którzy przybliżają jej dramatyczne wydarzenia z czasów Zagłady oraz skomplikowane powojenne losy. Amália będzie musiała poskładać wszystkie elementy układanki, żeby dojść do prawdy. Tylko czy jest na nią gotowa? Sonata z Auschwitz to powieść łącząca historię ze współ...

39,90 zł
35,91 zł
Siedem śmierci - Jak umierano w dawnych wiekach

Co łączy najpotężniejsze kobiety Francji i Imperium Osmańskiego? Czym zasłużyli sobie na obraźliwe przydomki polscy książęta? Jakie niegodne występki doprowadziły do brutalnych morderstw na dworach Europy? „Śmierć macocha, kto grzech kocha” – pisał Józef Baka, barokowy poeta, jezuita i misjonarz. Zmarł tak, jak żył – pobożnie i przykładnie, dając chlubny przykład rozpasanej polskiej szlachcie. I nie tylko jej zresztą. Przed wiekami nad Wisłą szokowała „wielka nierządnica litewska”, słynna Barbara Radziwiłłówna, nad Wołgą trwogę siał Iwan IV Groźny, nad Loarą grzmiano na rozpasany dwór Walezjuszów, a nad Tamizą święte oburzenie budzili rozmiłowani w przepychu Tudorowie. W grzechu pławili się papieże, jak młody Jan XII, którego mąż kochanki przyłapał in flagranti i zakatował na śmierć. Pławili się i władcy, choćby niepohamowany w gniewie Bolesław Śmiały czy nieposkromiony w obżarstwie Ludwik VI zwany nie bez kozery Grubym… Ulegali mu młodzi pyszałkowie z wielkich rodów czy przekonane o...

49,99 zł
47,99 zł
Sendlerowa W ukryciu

Opis W 2001 roku przyjechała do Polski grupa amerykańskich uczennic, które napisały sztukę o Polce ratującej w czasie wojny żydowskie dzieci. Z dnia na dzień po latach zapomnienia Irena Sendlerowa stała się bohaterką mediów i symbolem wszystkich tych, którzy mieli odwagę sprzeciwić się złu. Do zorganizowania pomocy potrzebny był sprawnie działający system, pieniądze i siatka zaangażowanych osób, gotowych zaryzykować życie. Jak wspominał profesor Bartoszewski, „łatwiej było znaleźć mieszkanie do przechowania skrzyni broni niż dla jednego Żyda”. Irena Sendlerowa, kobieta, która niewątpliwie robiła rzeczy wielkie, zasługujące na podziw, i to w najtrudniejszych czasach, wyłania się w tej książce powoli spośród grona ludzi, których złączył wspólny los – ratujących i ratowanych. Tych, którzy udzielali schronienia, i tych, którzy schronienia szukali. To opowieść o niezwykłych Polkach i uratowanych przez nie setkach dzieci. „Wyjątkowa, mądra, ważna książka – napisana z ogromnym szacunkiem...

49,90 zł
47,49 zł
Saladyn - Pogromca chrześcijaństwa - Geiffrey Hindley

Błyskawiczny awans, podboje, intrygi, rycerskość i honor - oto opowieść o jednym z najsłynniejszych wodzów w historii świata.W długiej historii konfrontacji chrześcijańskiego Zachodu ze światem islamu Saladyn jest jedną z nielicznych postaci, które nawet wrogowie darzyli szacunkiem. Ten obdarzony wyjątkowym talentem politycznym, świadomy swych celów wódz zjednoczył kraje muzułmańskie toczące ze sobą nieustanne walki. Podbił większość państw krzyżowców i zmierzył się z królem Anglii Ryszardem Lwie Serce w jednej z najsłynniejszych bitew w dziejach średniowiecznych wojen. Ale cechami, które nade wszystko wyróżniały Saladyna spośród innych władców tamtych czasów, były jego rycerskość i honor. Saladyn, w zachodniej tradycji nierozerwalnie związany z Ryszardem Lwie Serce, stał się romantycznym symbolem średniowiecza i jego rycerstwa. Ta książka to pełne pasji, doskonale napisane studium życia i czasów niezwykłe utalentowanego człowieka i wybitnego wodza i polityka, który zdominował Bliski ...

39,99 zł
35,99 zł
Rzym, Kościół, cesarze - Aleksander Krawczuk

Ksiązka stanowi obraz imperium rzymskiego III i IV wieku. W 284 roku cesarz Dioklecjan wprowadza system rządów zwanych tetrarchią, który zapoczątkuje późniejszy rozpad państwa na wschodnie i zachodnie. W tym też czasie chrześcijaństwo zdobywa coraz więcej wyznawców, czemu Konstantyn Wielki oficjalnie daje wyraz w słynnym edykcie tolerancyjnym. Nim jednak religia chrześcijanska zatriumfuje, młody cesarz, Julian Apostata, będzie próbował przywrócić dawne kulty i odrodzić kulturę, w której się wychował. Starcie dwóch epok i tradycji, przemiany polityczne i światopoglądowe, intrygi pałacowe i przewroty – wszystko to zostało opisane przez Aleksandra Krawczuka jak zwykle żywo i barwnie. Cena detaliczna: 64,90 złAutor: Aleksander KrawczukRok wydania: 2023Oprawa: twarda z obwolutąLiczba stron: 732Format: 14.5 x 20.0 cmNumer ISBN: 9788320715187Kod paskowy (EAN): 9788320715187Waga: 880 g ...

64,90 zł
58,49 zł
Rzym i Jerozolima - Aleksander Krawczuk

Trylogia Aleksandra Krawczuka, na którą składają się książki: Herod król Judei, Tytus i Berenika oraz Rzym i Jerozolima, przedstawia skomplikowane i dramatyczne dzieje stosunków między państwem rzymskim a Judeą w dobie rodzącego się chrześcijaństwa. Jej chronologiczne ramy wyznaczają daty wkroczenia Pompejusza do świątyni jerozolimskiej w 63 roku p.n.e. oraz stłumienia powstania żydowskiego w latach siedemdziesiątych n.e. Losy bohaterów: Heroda, go wnuczki Bereniki oraz przyszłych cesarzy Wespazjana i Tytusa ukazane są na szerokim tle walk o władzę w samym Imperium, a także politycznych i doktrynalnych sporów wśród Żydów. Cena detaliczna: 64,90 złAutor: Aleksander KrawczukRok wydania: 2023Oprawa: twarda z obwolutąLiczba stron: 632Format: 14.5 x 20.0 cmNumer ISBN: 9788320715323Kod paskowy (EAN): 9788320715323Waga: 780 g ...

64,90 zł
58,49 zł
Rosja i narody. Ósmy kontynent. Szkic dziejów Euroazji

Książka Wojciecha Zajączkowskiego, historyka i dyplomaty, jest sumą informacji i przemyśleń niezbędnych dla każdego, kto pragnie zrozumieć Rosję minioną i współczesną. Książki tej, opartej na najnowszej literaturze, nie zastąpi w języku polskim żadna inna publikacja. Dzieje Rosji zwykło się opisywać z perspektywy moskiewsko-petersburskiej, jako dzieje carów i genseków. Czy nie jest to jednak zbyt wielkie uproszczenie? Jeszcze sto lat temu w granicach państwa rosyjskiego znajdowały się część Polski i Finlandia, dzisiaj Północny Kaukaz i Tatarstan. Nie-Rosjanie wywarli olbrzymi wpływ na historię tego obszaru. Dwukrotnie uniwersalizm rosyjski najpierw monarchiczno-prawosławny, a następnie komunistyczny został zakwestionowany przez ideę narodową. Po raz pierwszy stało się to w latach 1917-1920, po raz drugi w roku 1991. Napisana wartkim stylem książka w wyjątkowy sposób pokazuje ciągłość i dyskontynuację polityki rosyjskiej na przestrzeni kilkuset lat, zmuszając czytelnika do przewartości...

44,90 zł
40,41 zł
Rewolucja Templariuszy. Nieznana karta dwunastowiecznej historii

Do naszych czasów zachowało się tylko dziewięć rękopisów dotyczących genezy zakonu templariuszy (1120–1312). Historyczka Simonetta Cerrini każdemu z tych tekstów poświęca osobny rozdział swojej książki, która opisuje zasady regulujące życie codzienne zakonu, a także przybliża postać jego założyciela – Hugona de Payns. W 1120 roku postanowił on założyć w Ziemi Świętej wspólnotę, która różniła się od innych ówczesnych zgromadzeń religijnych, zapewniała bowiem dostęp do sacrum bez konieczności odcinania się od świata i zamykania w murach klasztornych; umożliwiała bycie jednocześnie bellatores i oratores, zakonnikami, którzy nie wyrzekają się swojego świeckiego statusu. Zakon był otwarty na rozmaitych kandydatów, rezygnował z wyłącznego stosowania łaciny, które uważał za przejaw elitaryzmu, i dopuszczał użycie języków rodzimych; stawiał na większą tolerancję i otwartość na inne religie, w tym islam, o czym świadczy przyjaźń między pierwszymi templariuszami a słynnym emirem Usamą. Pochy...

69,99 zł
63,95 zł
Religie Rzymu. Historia

Książka prezentuje całkowicie odmienne od dotychczasowych spojrzenie na przeszło tysiącletnią historię życia religijnego Rzymu: od założenia Miasta, przez powstanie imperium, aż do przyjęcia chrześcijaństwa. Religia znajdowała się w centrum kultury rzymskiej; była częścią działań politycznych i wojskowych, władzy cesarskiej i jej przeciwników, życia rodzinnego i dyskursu filozoficznego. Erudycyjna opowieść Autorów umieszcza religię zarówno w kontekście kulturowym prostej osady z VIII wieku przed Chr., jak i kosmopolitycznego, wielokulturowego społeczeństwa pierwszych wieków chrześcijaństwa.Narracja książki koncentruje się na kilku bardziej ogólnych problemach, czyli jak interpretować teorie stworzone przez samych Rzymian na temat ich własnego systemu religijnego i jego początków, na relacjach religii ze zmieniającym się pod względem politycznym Rzymem, znaczeniu monumentów i ich rozmieszczeniu w przestrzeni miejskiej, na zmieniających się wyobrażeniach na temat tożsamości i wspólnoty, ...

85,00 zł
72,25 zł
Rawenna. Stolica imperium, tygiel Europy - Judith Herrin

Rawenna: Stolica imperium, tygiel Europy przywraca do życia wczesne średniowiecze poprzez dzieje tego olśniewającego miasta. 402 r., gdy barbarzyńskie plemiona wtargnęły przez Alpy do Italii i zagroziły cesarskiemu dworowi w Mediolanie, młody Honoriusz podjął doniosłą decyzję o przeniesieniu stolicy do małego, łatwego do obrony miasta u ujścia Padu. Odtąd aż do 751 r. Rawenna była stolicą najpierw zachodniego cesarstwa rzymskiego, potem ogromnego królestwa Gota Teoderyka, a w końcu centrum bizantyńskiej władzy w Italii. Judith Herrin pasjonująco opisuje, jak uczeni, prawnicy, medycy, rzemieślnicy, kosmologowie i duchowni ściągali do Rawenny, czyniąc z niej kulturalny i polityczny ośrodek promieniujący na całą północną Italię i Adriatyk. Śledząc życiorysy władców, kronikarzy i zwykłych ludzi, badaczka wyjaśnia, w jaki sposób miasto stało się miejscem spotkania kultur: greckiej, łacińskiej, chrześcijańskiej oraz barbarzyńskiej, i łącznikiem między Wschodem a Zachodem. Niniejsza książ...

99,00 zł
89,00 zł
Ravensbruck. Społeczeństwo nie z tej ziemi

P 5068 to numer nadany autorce w niemieckim obozie koncentracyjnym Ravensbrück, w którym przeżyła blisko pięć strasznych lat. Owocem tych traumatycznych doświadczeń są jej wspomnienia z tamtych lat. Zamknięte za drutami obozu mikrospołeczeństwo, jako przeciwwagę brutalnej rzeczywistości, tworzy własne prawa niemające odpowiednika w normalnym życiu. Wanda Dobaczewska, właściwie Wanda Niedziałkowska-Dobaczewska, była pisarką, poetką, publicystką, autorką sztuk dla teatrów kukiełkowych oraz animatorką kultury. Pochodziła ze znanej w Wilnie rodziny Niedziałkowskich, której korzenie sięgają Berehu koło Krzemieńca. 23 września 1939 do Ravensbrück, największego na terenie Niemiec obozu koncentracyjnego dla kobiet, przybył pierwszy transport Polek. Obóz powstał w 1939 roku, pierwsze więźniarki trafiły do niego wiosną tego roku. Polki przyjechały do Ravensbrück we wrześniu. W tym, jak i w kolejnych transportach znalazły się działaczki społeczne, inteligentki, konspiratorki i uczennice tajnych k...

39,90 zł
35,91 zł
Przeżyj rok w średniowieczu

Przeżyj prawdziwą podróż do przeszłości. Średniowiecze niezmiennie fascynuje i ciekawi. Teraz masz okazję przeżyć cały rok, miesiąc po miesiącu, w tej intrygującej epoce, która do dziś rozpala wyobraźnię! W upalny lipcowy dzień wybierz się na spacer po średniowiecznym mieście. Zajrzyj do ówczesnych domów, poznaj ich mieszkańców. Podróżuj w średniowiecznym stylu, na swej drodze spotykaj kupców i pielgrzymów. Staw czoła rabusiom. Posłuchaj pieśni trubadurów. Dowiedz się o panujących przesądach dotyczących ślubów. Odkryj, na jakie choroby częściej zapadano i w jakim miesiącu. Skorzystaj z łaźni, przeżyj wizytę u dentysty i nie daj się położyć na stole chirurga. Poznaj odpowiedzi na nurtujące cię pytania. Jakie sztuczki przy wypieku chleba stosowali piekarze? Do czego jeszcze średniowieczni używali miodu, oprócz słodzenia? Jak wyglądało życie trędowatych i żebraków? Czy piękne kobiety były uważane za niebezpieczne? Jak broniono zamków przed najazdami wroga? Autor oprowadzi nas zarówn...

50,00 zł
45,00 zł
Przeżyj miłość w średniowieczu

Wciągająca, pełna wiedzy i ciekawostek kronika średniowiecznego małżeństwa pióra bestsellerowych autorów i znawców epoki. Frances i Joseph Giesowie opowiadają barwną historię jednej z najważniejszych instytucji społecznych w historii ludzkości – małżeństwa i rodziny. Opisują, jak rzymskie i barbarzyńskie obrzędy połączyły się pod wpływem chrześcijaństwa, tworząc nowe koncepcje, zwyczaje, prawa i praktyki. Ślady wielu z nich znajdziemy we współczesności. Czy przyszłą żonę można było po prostu porwać? Kiedy monogamia stała się normą? Czy kobieta mogła zażyczyć sobie rozwodu? Jak wyglądała ceremonia ślubna i czy noc poślubna była romantyczna? Giesowie śledzą rozwój małżeństwa i rodziny od średniowiecza do wczesnej epoki nowożytnej. Przeżyj miłość w średniowieczu to lektura obowiązkowa nie tylko dla miłośników historii. Cena detaliczna: 49,99 złAutor: Frances Gies, Joseph GiesRok wydania: 2022Oprawa: twardaLiczba stron: 480Format: 13.5x21.0 cmNumer ISBN: 978-83-240-8044-1Kod paskow...

49,99 zł
33,49 zł
Przeżyć - Droga dziewczyny z Korei Północnej do wolności

Yeonmi Park jeszcze do niedawna była wzorową córką północno – koreańskiego reżimu. Kochała przywódcę, nie zadawała niewygodnych pytań i nie rozmyślała nad sensem dyktatury w jej rodzinnym kraju. Jej życie zmieniło się nieodwracalnie, kiedy pirackie płyty DVD nie tylko pokazały jej inny świat, ale spowodowały ciąg tragicznych zdarzeń w życiu jej bliskich.W 2007 r. matka Yeonmi uciekła do Chin, zabierając z sobą czternastoletnią wówczas córkę. Tak rozpoczęły się długie poszukiwania lepszego życia młodziutkiej Koreanki. Dziś Yeonmi Park ma 22 lata i jest jedną z najsłynniejszych kobiet, walczących o prawa mieszkańców Korei Północnej. W 2014 roku jej nazwisko pojawiło się na liście 100 Top Global Women publikowanej przez BBC. Przeżyć to dramatyczna historia podróży do wolności. Uwalnianie się od propagandy reżimu trwa do dziś – choć autorka uciekła przed nieszczęśliwym życiem w totalitarnej Korei, to jej dramatyczne wspomnienia nie znikną nigdy. ISBN: 978-83-8015-246-5EAN: 9788380152465A...

29,99 zł
28,49 zł
Przed arką Noego Nowa opowieść o potopie

Odczytanie tekstu napisanego pismem klinowym na babilońskiej tabliczce rozpoczyna przełomowe śledztwo w sprawie jednej z najsłynniejszych opowieści na świecie - historii o potopie. Od czasów wiktoriańskich wiedziano, że historia Noego, opisana w Księdze Rodzaju i stanowiąca główny motyw w judaizmie, chrześcijaństwie i islamie, wywodzi się ze znacznie starszej opowieści pochodzącej ze starożytnego Babilonu. Ale przez wieki prawda pozostawała nieznana. W 2009 r. Irving Finkel, kurator Muzeum Brytyjskiego i światowy autorytet assyrologii, dokonał sensacyjnego odkrycia. Odczytał tekst spisany pismem klinowym na glinianej tabliczce jakieś 3600 lat temu. Okazało się, że 60 wersów zawiera nowe szczegóły mitu o potopie. To prawdopodobnie pierwszy starożytny dokument opisujący kształt arki oraz szczegółowe dane dotyczące budowy łodzi, w której babiloński Noe – Atrachasis, król miasta Szurupak, ratuje się z wezbranych wód. W książce Przed arką Noego Finkel zabiera nas w pełną przygód podróż ba...

69,90 zł
66,40 zł
Prawdziwa wojna - Wietnam w ogniu

Ben Suc położone kilkadziesiąt kilometrów od Sajgonu stało się celem ataku w ramach operacji Cedar Falls – największej akcji wojsk amerykańskich w czasie wojny w Wietnamie. Schell był naocznym świadkiem przebiegu i skutków tej interwencji, najpierw obserwując wydarzenia z pokładu wojskowego helikoptera, potem słuchając opowieści jeńców, wreszcie oglądając zniszczenia, które pozostawiły amerykańskie bomby i czołgi.Schell napisał tę książkę wiele lat po wojnie, ale spotkała się ona z żywymi reakcjami i weszła do kanonu światowej literatury faktu. Autor nie tylko opowiada o konkretnych wydarzeniach, lecz stara się również znaleźć odpowiedzi na pytania, dlaczego Stany Zjednoczone rozpoczęły wojnę w Wietnamie i dlaczego ją przegrały.Jego relacja jest jednym z najbardziej przejmujących świadectw o tej wojnie i o wojnie w ogóle.Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.„”Wojna w Wietnamie była to wojna najbardziej dzieląca naród amerykański ze wszystkich dotychczasowy...

44,90 zł
42,69 zł
Pompeje. Życie rzymskiego miasta

Pasjonujący portret antycznego miasta Ruiny Pompejów, pogrzebanych przez wybuch Wezuwiusza w 79 roku, są najlepszym świadectwem codziennego życia w cesarstwie rzymskim – od spraw najbardziej intymnych po publiczne, od kuchni po religię i poziom wykształcenia. Budząc miasto na nowo do życia, autorka burzy wiele mitów. Na całość obrazu światło rzucają wymowne szczegóły – porzucone przez malarzy naczynia z farbami, figurka hinduskiej Lakszmi, woskowe tabliczki z zapisami transakcji miejscowego bankiera… Poznajemy barwną galerię mieszkańców, między innymi Eumachię, zamożną kapłankę, Numeriusza Ampliaatusa, słynnego trenera gladiatorów, i gwiazdę areny, pożeracza serc niewieścich Celadusa. To zaledwie kilka z wątków, które składają się na niezwykły, pasjonujący portret antycznego miasta, jego życia i jego trwającego wciąż odkrywania. Mary Beard jest profesorem filologii klasycznej w Newnham College w Cambridge i redaktorką działu klasycznego w tygodniku „The Times Literary Supplement”. ...

59,90 zł
53,99 zł
Polowanie na Żydów - Zbrodnie Wermachtu

"Między 1941 a 1944 rokiem na okupowanych przez nazistów terenach radzieckich (...) zgładzono półtora miliona Żydów. Tak wielka liczba i ogrom cierpienia towarzyszącego tej zbrodni są niemal niemożliwe do wyobrażenia. Być może na początku najlepiej pomyśleć o jednej osobie, jednym członku rodziny, jednym dziecku zamordowanym półtora miliona razy w miastach, miasteczkach i lasach Białorusi..."Dzień 10 października 1941 roku okazał się ostatnim w życiu żydowskiej społeczności w białoruskiej wsi Krucza – wszyscy zostali rozstrzelani. Choć specjalne oddziały SS zwane Einsatzgruppen rutynowo przeprowadzały masowe egzekucje na froncie wschodnim, ta zbrodnia nie była ich dziełem. Popełniła ją z własnej inicjatywy regularna jednostka niemieckiej armii. Ta książka obala mit, że Wehrmacht nie odegrał żadnej znaczącej roli w Holokauście. Wydobywa z mroku mrożące krew w żyłach obrazy codziennego udziału zwykłych niemieckich żołnierzy w "ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej". Opowiada, jak ni...

29,99 zł
26,99 zł
Poczet faraonów

Uzupełnione wydanie książki zawiera życiorysy wszystkich władców, zarówno panujących nad całością ziem egipskich, jak i tych uznawanych na części terytorium. Zgodnie z powszechnie przyjętą tradycją galerię faraonów otwiera portret Menesa, a zamyka sylwetka Kleopatry VII, uważanej za ostatnią władczynię egipską w pełnym tego słowa znaczeniu. Książka przygotowana w sposób naukowy, na podstawie źródeł starożytnych i najnowszych badań archeologicznych, jest jednocześnie lekturą dla każdego, kto interesuje się historią. Z prezentowanych biogramów, napisanych barwnie, tonem opowieści, wyłaniają się pasjonujące dzieje Egiptu, jego sztuki i kultury materialnej, a także obraz życia codziennego. Cena detaliczna: 84,00 złAutor: Bogusław KwiatkowskiRok wydania: 2021Oprawa: twardaLiczba stron: 987Format: 14.5 x 20.0 cmNumer ISBN: 978-83-244-1042-2Kod paskowy (EAN): 9788324410422...

84,00 zł
75,60 zł