Biografie, wspomnienia


Opcje przeglądania
Niezwykłe historie zwykłych ludzi

- Albert Einstein i Werner von Braun oblali w szkole matematykę! - Louis Pasteur w czasie studiów miał najgorsze oceny z chemii! - O Beethovenie jego szkolny nauczyciel muzyki powiedział: „Jako kompozytor jest beznadziejny”. - Tomasz Edison usłyszał od nauczyciela w szkole, że nie jest zdolny nauczyć się czegokolwiek. - Redaktor zwolnił młodego Walta Disney’a z pracy za „brak pomysłowości”! - Ophra Winfrey straciła posadę reporterki, gdyż jej menadżer uznał, że nie nadaje się do pracy w telewizji. - Larry Bird i Michael Jordan nie zmieścili się w pierwszym składzie drużyny koszykarskiej w swojej szkole średniej… Życie każdego zwykłego człowieka może być niezwykłe, jeśli tylko odkryje i rozwinie swój potencjał. Ludzie sukcesu o jakich piszę nie byli doskonali, upadali i zawodzili, ale mieli misję, wizję, wytrwałość w jej realizacji. Do tego motywuje ta książka. Bóg stworzył każdego z nas jedynym w swoim rodzaju. Uwierz w wartość, jaką posiadasz w Bożych oczach. Nie imituj nikogo ...

35,00 zł
31,50 zł
Uchodźcy

Autobiograficzna opowieść o pewnym pokoleniu. Jej protagonistami są między innymi Marek Hłasko, Krzysztof Komeda, Roman Polański, Elżbieta Czyżewska, Agnieszka Osiecka, Sławomir Mrożek – młodzi ludzie skażeni najpierw przez wojnę, a później przez komunistyczną szkołę. Motywem przewodnim jest nie tylko uchodźstwo czy wygnanie polityczne lub etniczne, lecz także egzystencjalne – często daremne – szukanie azylu w sztuce. Rzecz się dzieje w Warszawie, Tel Awiwie, Montrealu, Hollywood i Beverly Hills, Neapolu, Genewie, Monachium, Nowym Jorku, Las Vegas, Buenos Aires. Książka nominowana do Nagrody Nike w 2005 roku. EAN: 9788380496187Autor: Henryk GrynbergOprawa: Miękka ze skrzydełkamiFormat: 12.5x20.5cmLiczba stron: 248Cena na okładce: 34,90 zł Kategorie: Biograficzna Opowiadanie polskie Psychologiczna Społeczno-obyczajowa ...

34,90 zł
33,15 zł
Echa Anioła - Niezwykła historia chłopca, który widział, mimo utraty wzroku

Kiedy Ben stracił wzrok w wieku dwóch lat, wielu myślało, że czeka go życie pełne trudów, pozbawione radości zabawy i odkrywania świata. Jego mama, Anaquetta Gordon, wierzyła jednak, że nie ma rzeczy niemożliwych. I rzeczywiście, Ben stał się chłopcem, który nauczył się swoistej echolokacji. Opanował ją tak dobrze, że potrafił oszacować rozmiar, kształt i położenie obiektów. Dzięki mógł jeździć na rowerze, grać w piłkę…Poznajcie jego historię.ISBN: 978-83-8021-018-9EAN: 9788380210189Autor: Aquanetta GordonOprawa: miękkaFormat: 14 x 20 cmLiczba stron: 240Ciężar: 0,29 kgRok wydania: 2016Kategorie: Biografie Dziecko. Młodzież Niepełnosprawni ...

34,90 zł
33,19 zł
Przerwane życie. Pamiętnik Etty Hillesum 1941-1943

Jak odnaleźć Boga w obliczu okrucieństwa wojny? Pamiętniki Etty Hillesum – Żydówki, która dobrowolnie zdecydowała się towarzyszyć współrodakom w obozie koncentracyjnym – to przeszywający szczerością zapis życia młodej kobiety, naznaczonego namiętnościami, wzlotami i upadkami. To zarazem dotykające do głębi świadectwo duchowego dojrzewania i poszukiwania Boga. Początkowo była daleka od Boga, lecz gdy odkryła Go, patrząc w głąb samej siebie, napisała: „Jest we mnie bardzo głęboka studnia. I w tej studni jest Bóg. Czasami udaje mi się do Niego dotrzeć, częściej przykrywają Go kamienie i piasek: wówczas Bóg jest zasypany. Muszę Go wydobyć”. Benedykt XVI Etty Hillesum (1914-1943) – Holenderka żydowskiego pochodzenia. Urodzona w Middelburgu, dzieciństwo spędziła w Deventer. Następnie przeniosła się do Amsterdamu, gdzie kształciła się, aby uzyskać tytuł magistra prawa. W lipcu 1942 otrzymała pracę w Radzie Żydowskiej, w wydziale Pomocy dla Wyjeżdżających. Dwa tygodnie później dobrowolnie o...

36,90 zł
33,21 zł
SHALOM znad Drwęcy - Żydzi Golubia i Dobrzynia

Książka przedstawia dzieje gmin żydowskich w Golubiu i Dobrzyniu nad Drwęcą, gdzie ścierały się wpływy kultury typowej dla zasymilowanych Żydów niemieckich z mentalnością małomiasteczkowego sztetla. Losy ich mieszkańców to gotowy scenariusz filmowy, to podróż w dawny świat ze wszystkimi jego widokami, zapachami i smakami. To spacer po miejscach, których już nie ma. Opowieść o losach ich mieszkańców została wzbogacona cennymi wspomnieniami Icka Dobraszklanki (Franka Dobii) i Icka Rapaporta. Wizyty ostatnich żyjących dobrzyńskich Żydów, będące podróżami do źródeł pamięci, to cenne źródło wiedzy historycznej, społecznej i obyczajowej o dwóch miasteczkach nad Drwęcą, które w wyniku Zagłady utraciły dawny koloryt i bogatą, fascynującą kulturę.ISBN: 978-83-8019-521-9EAN: 9788380195219Autor: Anna BieniaszewskaOprawa: miękkaFormat: 13.5 x 20.5 cmLiczba stron: 387Rok wydania: 2016Kategorie: Biografie Historia Polski Historia Żydów ...

35,00 zł
33,29 zł
Wiara, która budzi do życia - Surprise Sithole

Przebywanie z ludźmi, którzy naprawdę spotkali w swoim życiu Jezusa, to coś niezwykle fascynującego.Surprise Sithole jest właśnie jednym z nich. Wyróżnia się spośród wielu, ponieważ Jezus wybrał go iwyrwał z ubogiej wioski w Afryce, żeby reprezentował Jego królestwo na całym świecie – z prostotą,mocą i radością, które mogą pochodzić tylko od Pana. Surprise żyje w świecie miłości, uwielbienia iobjawienia, których rozpaczliwie poszukuje wiele spragnionych dusz tęskniących za prawdziwymkontaktem z Bogiem. Jest człowiekiem bogatym w duchu oraz silnie obdarowanym zaraźliwą,niewyczerpaną radością. Jest żywym uosobieniem obecności Jezusa, a jego świadectwo doskonaleoddaje wyjątkowe afrykańskie przebudzenie, które objęło już tysiące kościołów. Ruch, który zaczął się wRPA i Mozambiku, idzie dalej na północ, kraj za krajem, i będzie szerzył się aż po Jerozolimę. Ubodzymieszkańcy Afryki słuchają Surprise’a, ponieważ daje im nadzieję, i nie mogą oprzeć się łasce widocznejw jego życiu. Teraz, dzięk...

34,90 zł
33,99 zł
Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne - Mikołaj Grynberg

Spotykają się w Nowym Jorku, Warszawie, Tel Awiwie. Łączy ich to, że mieli nie istnieć. Że są Żydami i zostali wychowani przez ocalałych z Holokaustu w domach pełnych niewypowiedzianego smutku i wciąż obecnego strachu. Także to, że w większości nigdy nie poznali swych babć i dziadków, czasami nawet nie wiedzieli o istnieniu wujków, cioć czy siostrzeńców. Woleliby nie rozmawiać, bo w słowa trzeba ująć przeszłość, przez którą czują się okrutnie „wybrani”. Dla niektórych jednak to powinność, nadanie sensu życiu. "Mikołaj Grynberg w swojej książce zbiera dwadzieścia kilka rozmów z dziećmi ocalałych z Holocaustu – rozmów niejednokrotnie trudnych, przejmujących, bolesnych, chwilami zabawnych, ale przede wszystkim niezwykle szczerych. Mówi się tu o cierpieniu, odpowiedzialności, o wojennych doświadczeniach rodziców. Ale przede wszystkim te rozmowy są o miłości." prof. Barbara Engelking "Drugie pokolenie – dzieci ocalałych z Zagłady nie ukrywa się: nie wymazuje, nie chce zapomnieć. Przeciwnie...

37,90 zł
34,11 zł
Sam na sam z Bogiem Modlitwy tych, którzy się nie modlą

Kim właściwie są bohaterki i bohaterowie książki Janusza Korczaka? Co to znaczy, że się nie modlą? Przecież to, co otrzymujemy, to nic innego jak właśnie zbiór modlitw. Nie wierzą w Boga? Nie, tego nie da się o nich powiedzieć. Nie praktykują, ale gdyby praktykowali ich modlitwy tak właśnie by wyglądały? To chyba bliższe prawdy ale czy wystarczające? Na pewno nie mieszczą się w ramach wyznaczonych przez religijne instytucje. Pośrednicy nie są im potrzebni, raczej przeszkadzają, niż pomagają spotkać się z Bogiem. Sam na sam z Bogiem. Modlitwy tych, którzy się nie modlą są arcydziełem nie tylko literackim. To także jedna z najważniejszych książek z dziedziny duchowości, jakie napisano w języku polskim. Intrygująca przez swą szczerość, panoramiczność i wieloźródłowość. Zapraszająca czytelniczki i czytelników, którzy przyjść mogą z różnych stron, z rozmaitymi doświadczeniami. Wnikająca głęboko i odpowiedzialna, bo budująca most ku drugiemu i drugiej, nie zaś wznosząca granice. Świadectw...

35,00 zł
34,95 zł
Ludzie, których powinieneś znać, bo zmienili świat

Dwadzieścia wybitnych postaci z historii Polski To tak jakbyśmy wzięli do ręki kredkę i w ciszy, spokojnie, rysowali regularną falę. Kiedy nagle zadzwoni telefon, nasza ręka zadrży, a ostatnie pociągnięcie kredki wyjdzie ostre i niepasujące do reszty. W ten sposób działa nasz mózg, gdy odczuwamy silne bóle głowy, spowodowane czasem zwykłym uderzeniem, a niekiedy poważną chorobą. Tymi zagadnieniami zajmował się właśnie Adolf Beck.(fragment z książki) W dzieciństwie pragnęłam mieć zaczarowany ołówek i móc narysować wszystko, o czym zamarzę. Piotruś i Pimpek poruszali moją wyobraźnię, ale po każdym odcinku czułam rozczarowanie, bo w realnym świecie tak naprawdę wszystko trzeba zdobyć samemu. Wtedy jeszcze nie wiedziałam, że każdy z nas ma w ręku zaczarowany ołówek i może nim naszkicować swoje życie. Tylko musi się postarać. Odkrywca fal mózgowych, twórczyni znanego na całym świecie imperium kosmetycznego, doktor od „klawych” leków, genialny archeolog, czy twórca pierwszej ręcznej kamer...

39,00 zł
35,10 zł
Skrzypaczka z Auschwitz

Auschwitz, 1943 rok. Czy w czeluściach piekła może pojawić się nadzieja? Czy miłość może zatriumfować nad nienawiścią? Oparta na historii Almy Rosé Skrzypaczka z Auschwitz powołuje do życia jedną z najbardziej nieustraszonych i inspirujących bohaterek historii. W więzieniu każdy dzień to walka o przetrwanie. Alma jest więźniarką numer 50381, jak sugeruje jej jasnoniebieski tatuaż. Jest zamknięta z tysiącami innych ludzi, oderwana od bliskich, uwięziona za kolczastym drutem. Mimo tego, że była cenioną skrzypaczką, a jej występy urzekały publiczność. Gdy przyjmuje propozycję zostania dyrygentem orkiestry, uświadamia sobie, jak dzięki temu będzie mogła pomóc innym kobietom. Poznaje również Miklosa, pianistę, z którym znajduje radość we wspólnych próbach i koncertach. Czy w miejscu, gdzie powietrze skażone jest stratą, a pewnością jest tylko tragedia ich uczucie przetrwa? Ta poruszająca historia udowodni Wam, że miłość może zwyciężyć nawet w najciemniejsze dni i daje siłę, by przetrwać...

39,00 zł
35,10 zł
Wytrwać w biegu

Zastępowałem emocje picia endorfinami, ubierałem buty biegowe i wychodziłem z domu. Biegałem z zerwanym ścięgnem Achillesa, z biegunką, w gorączce. Inni się zatrzymują. Mają idealne usprawiedliwienie. Ciężko znaleźć kogoś, kto powie: – Biegnij, przełam to! A ja uważam, że trzeba przekraczać siebie. Bo ludzki organizm nie jest do końca zbadany. To jakieś domysły lekarzy, że możemy tyle i ani trochę więcej. Z przyjemnością im zaprzeczam.ISBN: 978-83-8053-182-6EAN: 9788380531826Autor: Rachela Berkowska, Ryszard KałaczyńskiStrony: 200Format: 14.5 x 20.5 cmOprawa: broszurowaRok wydania: 2017Kategorie: biografie > biografie sportowców ...

39,90 zł
35,89 zł
Do koszykaNiedostępny
Niemieckie życie - Byłam sekretarką Goebbelsa

„Po prostu wślizgnęliśmy się w to” – mówi 106-letnia sekretarka Józefa Goebbelsa.Czy historia się powtarza? Goebbelsa Brunhilde Pomsel, była sekretarka ministra propagandy Rzeszy Józefa Goebbelsa, opowiada o swym braku zainteresowania sukcesem narodowych socjalistów, o dążeniu do kariery w czasach społecznego i moralnego rozkładu, zwłaszcza o pracy w jednym z ośrodków dowodzenia nazistowskiej władzy. Politolog Thore D. Hansen przygląda się jej ocenom swoich wspomnień i stwierdza frapujące paralele między wtedy a dziś. W ten sposób Niemieckie życie staje się sygnałem alarmowym dla współczesnego pokolenia. Bo na przykładzie Brunhilde Pomsel widać, dokąd mogą zaprowadzić obojętność, ignorancja i brak zainteresowania polityką. ISBN: 978-83-11-15529-9EAN: 9788311155299Autor: Brunhilde PomselOprawa: Miękka ze skrzydełkamiFormat: 13.5 x 21.5 cmLiczba stron: 200Wydanie: 1Rok wydania: 2018 Kategorie: Historia Niemiec II Wojna Światowa Pamiętniki. Wspomnienia Polityka ...

39,90 zł
35,89 zł
Wrócę, gdy będziesz spała Rozmowy z dziećmi Holocaustu

Fanni podała cyjanek swojemu synowi Jurkowi. Mama Biety, dziewczynki urodzonej w warszawskim getcie, uśpiła ją luminalem, umieściła w drewnianej skrzynce i w ten sposób przemyciła na aryjską stronę. Do skrzynki włożyła jeszcze srebrną łyżeczkę z wygrawerowanym imieniem i datą urodzin. Inna matka w czasie likwidacji łódzkiego getta zażyła cyjanek, a córkę wyrzuciła za okno – miała tylko jedną porcję trucizny. Dziewczynka przeżyła, bo spódniczką zahaczyła o latarnię. Hanę trzy razy ratowała służąca rodziców, Zosia. Potem, gdy dobrze sytuowani krewni chcieli wziąć Hanę do siebie, nie potrafiła porzucić polskiej matki. Patrycja Dołowy wydobywa – bo kopanie w takich wspomnieniach to ciężka praca – historie żydowskich matek, które by ratować swoje dzieci, stawały przed tragicznymi wyborami, przybranych matek, które nie zawsze potrafiły rozstać się z ocalonymi dziećmi, i dzieci, często już na zawsze rozdartych pomiędzy dwiema tożsamościami, dwiema rodzinami, między poczuciem winy, wdzięczno...

39,90 zł
35,91 zł
Zmuszona do małżeństwa

Bita, upokarzana zawsze marzyła o innym życiu. Marzyła, by wyjść za mąż z miłości? Wstrząsające świadectwo okrutnej tradycji małżeństwa pod przymusem. Ciało kobiety jest grzeszne od urodzenia, córka jest w oczach ojca wyłącznie domową służącą i paczką z owiniętym w dziewictwo prezentem dla mężczyzny, którego ojciec dla niej wybierze... Leila urodziła się, dorastała i mieszka we Francji, w marokańskiej rodzinie przestrzegającej surowej tradycji. Od dziecka o wszystkim, co robiła, decydował ojciec. Matka, potulna i bezwolna, była całkowicie podporządkowana mężowi. Leila miała dziesięciu braci, którym musiała usługiwać. Od świtu do nocy sprzątała, gotowała, opiekowała się młodszym rodzeństwem, zmuszana do niewolniczej pracy. Za każde nieposłuszeństwo była brutalnie karana. Nie chciała się jednak poddać. Marzyła o innym życiu, o czułości, miłości. Jej bunt przeciwko okrucieństwu ojca i braci o mało nie skończył się tragedią. Ale najgorsze było jeszcze przed nią. Ojciec postanowił wydać...

39,90 zł
35,91 zł
Unorthodox Jak porzuciłam świat ortodoksyjnych żydów

Poruszające wspomnienia o dorastaniu i ucieczce z rygorystycznej chasydzkiej społeczności. Deborah Feldman w przejmujący sposób relacjonuje, jak wyglądało jej życie, pełne nakazów i zakazów, życie, które opierało się na milczącym przyzwoleniu na cierpienie i zniewolenie. Bohaterka już jako dziecko starała się zrozumieć sens w konserwatywnej strukturze, w jakiej przyszło się jej wychowywać i dorastać. Każdy jej krok i zachowanie były kontrolowane, o wszystkim decydowała rodzina. W wieku 17 lat zmuszona do małżeństwa z człowiekiem, którego znała 30 minut, pozbawiona elementarnej własnej sfery emocjonalnej i seksualnej, nabawiła się nerwicy. Dwa lata później, po urodzeniu dziecka zrozumiała, że stawką w jej życiu nie jest już tylko ona sama, ale przede wszystkim syn, którego musi ratować. Bohaterka nie chciała poddawać się rygorom i nierzadko okrucieństwu wspólnoty. Zamiast żyć wśród chasydów, wybrała wolność nie licząc się z konsekwencjami. Jej odwaga i determinacja nie miały sobie równy...

39,99 zł
35,91 zł
Chłopiec, który przeżył Auschwitz. Historia prawdziwa

Historia inspirowana prawdziwymi wydarzeniami. Grisza ma 5 lat, gdy razem z mamą, babcią i rodzeństwem trafia z Białorusi do Auschwitz. Kilka miesięcy później śmierć zabiera mu tych, których kocha. Chłopiec zostaje sam w miejscu, gdzie ludzkie życie nic nie znaczy, i zapamiętuje wszystko, co dzieje się w tym piekle na ziemi. Ma zapalenie płuc, dwa razy jest „pacjentem” doktora Mengele, a mimo to udaje mu się przeżyć i doczekać wyzwolenia. Po wojnie tuła się po różnych domach dziecka, szukając swego miejsca na ziemi. Obozowe przeżycia są tak traumatyczne, że dopiero w 1963 roku decyduje się opowiedzieć swoją historię kustoszowi muzeum w Auschwitz. Chłopiec z Auschwitz to obraz obozu widziany oczami małego dziecka, które zapamiętało to, co niektórzy woleli by wymazać z pamięci. Cena detaliczna: 39,90 złAutor: Wandzel TomaszRok wydania: 2021Oprawa: miękkaNumer ISBN: 9788377796740Format: 14.5x20.5cmLiczba stron: 400...

39,90 zł
35,91 zł
Ostatnia więźniarka Auschwitz

Ponad 75 lat po wyzwoleniu obozu w Auschwitz okazuje się, że za jego drutami, w jednym z esesmańskich bloków, mieszka kobieta, która do dziś jest „więźniarką” tego miejsca i jego historii. To niezwykła opowieść o rodzinnych dramatach i przewrotności losu, który połączył miłością więźniarkę obozów na Majdanku, w Ravensbrück i Buchenwaldzie z więźniem Auschwitz, zsyłając ich po wojnie do Birkenau. Tych dwoje naznaczonych śmiercią ludzi współtworzyło Muzeum Auschwitz-Birkenau, tu urodziły się ich dzieci, tutaj przemieszkali i przepracowali całe życie i tu do dziś mieszka ich córka. Anna stała się ostatnią „więźniarką” Auschwitz. W wieku czterech lat, towarzysząc mamie, oprowadzała pierwszych zwiedzających. Zaraz po szkole podjęła pracę w muzealnym archiwum i pracuje w nim do dziś. Zna historię Auschwitz najlepiej i wie o nim niemal wszystko, uwięziona w szponach historii obozu. Cena detaliczna: 39,90 złAutor: Nina Majewska-BrownRok wydania: 2021Oprawa: miękka ze skrzydełkamiLiczba stro...

39,90 zł
35,91 zł
I była miłość w getcie - Marek Edelman, Paula Sawicka

„I była miłość w getcie”. Ten tytuł brzmi biblijnie, jakby otwierał jeszcze jedną księgę Starego Testamentu, współcześnie dopisywaną, bo rzeczywiście zdarzył się w naszych czasach powód, by ją dopisać. Tytuł sugeruje niejako dalszy ciąg lub dodatek do czegoś, co działo się przedtem lub istnieje obok. Wiem z rozmów, że spójnik „i” był w myśli autora książki elementem bardzo istotnym. Miłość? Nie! I miłość. Razem z „i”. Bo miłość nie była w getcie jedyna ani najważniejsza. „Życie tam, w getcie, w pojedynkę było niemożliwe. Bez tego nie można było przeżyć i zostać człowiekiem. Zawsze trzeba było mieć kogoś do pary w tym sensie, że trzeba było mieć przy sobie drugiego człowieka, który myśli tak samo, który jest w ciebie tak samo wciągnięty, jak ty w niego. Dla którego zrobisz wszystko, a on dla ciebie. I to jest miłość” – pisał Marek Edelman, jeden z dowódców powstania w getcie warszawskim. W rozmowie z Paulą Sawicką przywołuje najintymniejsze chwile z życia swoich przyjaciół, znajomych,...

39,90 zł
35,91 zł
Pokonać chorobę

Bestseller „Los Angeles Times” i „Publishers Weekly”. Przejmujące wspomnienia młodego lekarza, u którego wykryto rzadką śmiertelną chorobę. W akcie desperacji sam zajął się badaniami nad skutecznym lekiem. I wygrał. David Fajgenbaum jest lekarzem. Na studiach odnosił sukcesy sportowe. Przezywano go Bestią ze względu na jego wytrzymałość psychiczną i fizyczną. Pewnego dnia zaczął odczuwać ogromne, niewytłumaczalne zmęczenie. W ciągu kilku tygodni jego narządy wewnętrzne przestały działać. Nikt nie potrafił postawić diagnozy. David jakimś cudem przeżył, jego choroba jednak nie zniknęła. „Niezwykle poruszające i bardzo osobiste wspomnienia gorączkowego pędu lekarza, aby znaleźć lekarstwo na chorobę, która go dotyka” – Kirkus Reviews „Szaleńcza wręcz lektura o woli życia, życia na krawędzi śmierci, ale przede wszystkim o tym, co tak naprawdę oznacza być nieugiętym w dążeniu do celu” – Angela Duckworth, bestsellerowa autorka New York Timesa, autorka Uporu „Jego doktor bezradnie r...

39,90 zł
35,91 zł
Sabotażysta z Auschwitz

W 1943 roku angielski żołnierz Arthur Dodd dostał się w Afryce Północnej do niewoli i po pobycie w kilku kolejnych obozach jenieckich znalazł się ostatecznie w obozie na obrzeżach małego polskiego miasta. Spędził tam prawie dwa lata. Kiedy wojna się skończyła, próbował opowiedzieć o swoich doświadczeniach jenieckich, ale niezwykle trudno przychodziło mu opisać to, czego był świadkiem. Wkrótce okazało się, że niewiele osób mu uwierzy. Obóz znajdował się w pobliżu pięknego niewielkiego miasta niedaleko Krakowa, znanego jako Oświęcim. Niemcy nadali mu inną nazwę, która stała się synonimem najbardziej potwornych i najciemniejszych momentów w historii ludzkości. Nazwali je Auschwitz. Cena detaliczna: 39,90 złAutor: Colin RushtonRok wydania: 2022Oprawa: miękkaLiczba stron: 280Format: 13.5 x 21.5 cmNumer ISBN: 9788311164444...

39,90 zł
35,91 zł